Lúa gạo là một trong những ngành hàng xuất khẩu chủ đạo của nước ta; đóng góp quan trọng cho nền kinh tế cả nước. Nhưng do tác động của đại dịch Covid-19, tình hình kinh tế thế giới bị trì trệ kéo theo tình hình xuất khẩu của nước ta, bao gồm xuất khẩu lúa gạo cũng như các mặt hàng nông sản khác cũng ảm đạm không kém. Cho đến đầu năm nay, theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; tình hình xuất khẩu gạo của nước ta vẫn chưa mấy khởi sắc thậm chí giảm hơn 30% trong 3 tháng đầu năm.

Bên cạnh đó, sự cạnh tranh gây gắt đến từ nhiều nước xuất khẩu lúa gạo khác và áp lực về giá cả; cũng gây ra nhiều khó khăn cho xuất khẩu gạo của nước ta trong tình hình kinh tế khó khăn như hiện tại.

Sản lượng xuất khẩu lúa gạo giảm mạnh

Khối lượng xuất khẩu gạo giảm mạnh hơn 30% so với cùng kỳ và giá trị giảm trên 17%. Nguyên nhân được cho là bởi số lượng container hạn chế đã khiến giá cước vận tải tăng cao từ 3 – 7 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Gần đây, nhiều hãng tàu nước ngoài thông báo cắt dịch vụ trên một số chặng; và chưa có kế hoạch cho năm nay lại càng làm gia tăng áp lực trong ngành vận tải biển; ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động thương mại trên toàn thế giới.

Ngoài ra, trong 3 tháng qua, các thị trường nhập khẩu nhiều gạo của Việt Nam như Philippines và Trung Quốc cũng đều giảm sản lượng nhập về.

Tính đến thời điểm này, Philippines là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam. Đặc biệt, riêng trong 2 tháng đầu năm 2021 xuất khẩu gạo sang quốc gia này đã chiếm tới 38,3% thị phần. Tuy nhiên, khối lượng xuất khẩu sang Philippines đã giảm 28,3%; chỉ đạt 225,9 nghìn tấn với 137,6 triệu USD.

Ở các thị trường nhỏ hơn, khối lượng xuất khẩu gạo cũng bị giảm sút. Trong đó, thị trường có giá trị xuất khẩu gạo giảm mạnh nhất là Mozambique (giảm 83,6%).

Cạnh tranh gay gắt với các nước

Bên cạnh những khó khăn về container, cước tàu biển và thị trường xuất khẩu; ngành gạo Việt Nam cũng đang đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt về giá cả với các nước.

Theo dữ liệu của Hiệp hội Lương thực Việt Nam; tính đến phiên giao dịch ngày 8/4, giá xuất khẩu gạo 5% tấm của Việt Nam đã sụt giảm mạnh tới 35 USD/tấn so với phiên giao dịch ngày 26/3/2021. Cụ thể, giá gạo 5% tấm hiện ở mức 483-487 USD/tấn; giảm 5 USD/tấn so với phiên ngày 7/4 và giảm mạnh 35 USD/tấn so với mức giá đỉnh điểm là 522 USD/tấn ngày 26/3.

Bên cạnh ảnh hưởng của đại dịch Covid-19; việc xuất khẩu lúa gạo của nước ta gặp nhiều khó khăn một phần của là do gặp phải sự cạnh tranh trực tiếp đến từ các “vựa gạo” lớn khác ở khu vực cũng như thế giới. Gạo nước ta tuy đa dạng về chất lượng cũng như giá thành nhưng còn bị đánh giá thấp; và thua thiệt về tên tuổi với gạo đến từ các nước khác. Từ đó khiến việc xuất khẩu gạo vốn khó khăn nay trở nên càng khó khăn. Cần có thêm nhiều chính sách để quảng bá hình ảnh, chất lượng gạo Việt Nam ra ngoài thế giới; từ đó giúp xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam trong mắt cộng động quốc tế.

Nguồn: vtv.vn